ЯКУТСКИЙ

Хараҥаччы элэс гынна, салгыҥн а эричис гынна — биир тэмэлдьигэни тута. Онтон күөл диэки көтөн тырымнаата. Салгыҥҥа умса түспүккэ дылы буолан, үөhэ көтөн күөрэс гынан таҕыста. Онтон уу үрдүнэн тэлээрдэ. Кынатын хардарытаары ууга охсон ылла. Ол атта кини сууннаҕа. Ол сылдьан кини ууга тумсун тиэрдэн ылар — уу иhэр. Хараҥаччы аhаан буттэ. Билигин оҕолоругар ас илдьиэ.

***

Биир дэриэбинэ яблоко отон үүнэр элбэх мастардаах эбит. Ол мастарга чыычаахтар уйа тутталлара. Ким да кинилэри тыыппат эбит. Чыычаахтар киэhэ, сарсыарда аайы малаhаллара үhү. Дэриэбинэ нhэ чыычаах ырыатынан туолара. Күhүн аайы мастарга отон толору буолара.

Алфавит

Аа, Бб, Вв, Гг, ҕ, Дд, Дь дь, Ее, Ёё, Жж, Зз, Ии, Йй, Кк, Лл, Мм, Нн, Оо, Өө, Пп, Рр, Сс, Һh, Тт, Уу, Үү, Фф, Хх, Цц, Чч, Шш, Щщ, ъ, Ыы, ь, Ээ, Юю, Яя.

Отличительным признаком могут служить буквы ҕ, ҥ, из которых первая встречается еще только в абхазском языке, а вторая — в алтайском и марийском (луговом) языках. В алфавите имеются также дополнительные буквы ө, h, ү.

До 1920 г. использовалось русское письмо с дополнительными буквами ҕ, ӊ, j и диакритическими знаками (¨), (¯); с 1920 до 1929 г. — латинское письмо с дополнительными буквами oe, ɳ, ɟ, ʎ, ꞃ, ŋ, ɔ, ’x, ʃ, ɯ, з, но без прописных букв и знаков препинания; с 1929 до 1937 г. — латинское письмо с дополнительными буквами ç, ƣ, ɳ, ɵ, ş, ƶ, ь, (’).

Якутский язык — язык якутов, основного населения Якутской АССР; число говорящих на нем — около 230 тыс. человек.

Относится к тюркским языкам.

◄ 62 ►