ТАТАРСКИЙ

Балыклар суда яшиләр, ә кешеләр hава эчендә. Балыклар үзләре кузгалмасалар, яки су хәрәкәткә килмәсә, алар суны күрмиләр дә, сизмиләр дә. Шулай ук үзебез хәрәкәтләнмәсәк, яки hава, хәрәкәтләнмәсә, без дә hаваны сизмибез. Йөгерә башласак, hаваны тоябыз — ул безнең битебезгә өрелә; кайчак йөгергән вакытта hаваның колакларда сызгырганы да ишетелә. Җылы бүлмәнең ишеген ачсак, җил астан бүлмәгә таба, ә өстән бүлмәдән тышка таба өрә. Берәр кеше бүлмә буенча йөрсә яки күлмәген селексә, без аңа: «Җил, чыгарма!» — дибез. Мич якканада, аңа hәркайчан җил өреп тора. Кайчак тышта җил исә, ул көннәр hәм төннәр буе исеп тораәле бер якка, әле икенче якка исә.

Алфавит

Аа, Бб, Вв, Гг, Дд, Ее, Ёё, Жж, Зз, Ии, Йй, Кк, Лл, Мм, Нн, Оо, Пп, Рр, Сс, Тт, Уу, Фф, Хх, Цц, Чч, Шш, Щщ, ъ, Ыы, ь, Ээ, Юю, Яя, Әә, Өө, Үү, Җҗ, Ңң, Һh.

В алфавите имеются дополнительные буквы ә, ө, ү, җ, ң, h.

До 1928 г. использовалось арабское письмо с дополнительными буквами, характерными для тюркских языков: پ چ ژ گ ڭ ۇ ۋ ۂ, с 1928 до 1937 г. — латинское письмо с дополнительными буквами ç, ə, ƣ, ƞ, ɵ, ş, ƶ, ь, (’).

Под названием «татарский язык» обычно объединяют близкие языки татар По­волжья (казанских), касимовских, астраханских, мишарей, ишимцев, татар тобольских, томских, тюменских и барабинских — всего их около 4,6 млн. человек. Территория рас­про­стра­не­ния татарского языка: Татарская АССР, Башкирская АССР, Западная Си­бирь, Барабинская степь, Астраханская, Рязанская, Куйбышевская, Горьковская и Орен­бург­ская области.

Относится к тюркским языкам.

◄ 49 ►