КАЛМЫЦКИЙ

Садин көвәhүр арат гарч ирәд, үксн болад кевтв. Көлмдән сарсалhад, сүүлән деләд, нудән аняд, көндрл уга кевтв. Нисҗ йовсн керә аратиг үзәд, чаңhур хәәкрнә. Эн ду соңсад, керәс садин көвәhүр нисҗирцхәв. Эдн аратур өөрдхдән әәцхәв. Нег керәнь арhул ирәд, аратин сүл цокҗ үзәд, хооран гарв. Арат үксн мет кевтнә. Тегәд керәс аратур өөрдәд ирцхәв. Нег керә аратин нүд цокҗ авхар седв. Арат өсрҗ босв — зөргтә керә аратд бәргдв.

***

Керә нисҗ, йовна. Дора йовсн цаяхаг үзнә. Эн цаяхаг керә шүүрч авна. Модна ац деер суучкад, цаяхаг идхәр бәәнә. Үклен медсн цаяха келн: — Керә керә! Би чини эцгичн, экичи меддг биләв. Эдн сн шовуд билә. Тагт деегүр hалзн яс авч йовла. Бийән усид үзв. Талдан ноха яс авч йовна гиҗ, hалзн санв. Тер ясинь булаҗ, авхар hалзн авч йовси ясан хайв. Терүнәсн чигн уга, эврәhәсн чигн уга үлдв.

Алфавит

Аа, Әә, Бб, Вв, Гг, Һh, Дд, Ее, Ёё, Жж, Җҗ, Зз, Ии, Йй, Кк, Лл, Мм, Нн, ң, Оо, Өө, Пп, Рр, Сс, Тт, Уу, Үү, Фф, Хх, Цц, Чч, Шш, Щщ, ъ, ы, ь, Ээ, Юю, Яя.

В алфавите имеются дополнительные буквы ә, h, җ, ң, ө, ү. Характерной чертой является скопление согласных внутри и в конце слов.

С 1684 до 1927 г. использовалось дзаяпандитское вертикальное письмо; с 1927 до 1930 г. — русское письмо без дополнительных букв и диакритических знаков; с 1930 до 1938 г. — латинское письмо с дополнительной буквой ɵ; с 1938 г. — снова русское письмо с дополнительными буквами ä, гъ, дж, нъ, ö, ӱ, которые впоследствии были заменены употребляющимися в настоящее время.

Калмыцкий язык распространен в Калмыцкой АССР; на нем говорит более 95 тыс. человек.

Относится к монгольским языкам.

◄ 66 ►